Het maken van goede compost: leer de juiste verhoudingen van groen en bruin
Rajco van WijkHet klinkt misschien als een ingewikkeld proces met allerlei strikte regels, maar eigenlijk is composteren een heel natuurlijk en flexibel proces. En weet je wat? "Goede" compost, dat is eigenlijk een beetje een misleidende term. Compost is namelijk altijd goed – wat je er ook in stopt. Het enige verschil zit 'm in het eindresultaat. Laat me je meenemen in de wereld van groen & bruin materiaal.
Wat is groen en wat is bruin?
Wanneer mensen over compost spreken, hebben ze het vaak over de balans tussen "groen" en "bruin" materiaal. Maar wat bedoelen ze daar nu precies mee?
Groen materiaal: Dit zijn vochtige, stikstofrijke materialen zoals gras, groente- en fruitresten, koffiedik, theeblaadjes en vers snoeiafval. Groen materiaal draagt bij aan het composteerproces door de hitte te genereren die nodig is voor de afbraak van organisch materiaal en door micro-organismen van voedingsstoffen te voorzien.
Bruin materiaal: Dit zijn droge, koolstofrijke materialen zoals herfstbladeren, stro, hooi, karton, takjes en zaagsel. Bruin materiaal draagt bij aan het composteerproces door structuur te bieden, luchtcirculatie mogelijk te maken en het vochtgehalte in balans te houden, wat essentieel is voor een gezond afbraakproces.
Verschillende verhoudingen: Wat werkt?
Er zijn verschillende theorieën over de ideale verhouding tussen groen en bruin materiaal. En weet je wat? Ze werken allemaal, alleen met iets andere eindresultaten.
2/1 verhouding (Groen/Bruin)
Dit is mijn persoonlijke favoriet. Twee delen groen, één deel bruin. Waarom? Omdat groen vocht bevat en bruin vaak droog is. Door meer groen te gebruiken, blijft het vochtgehalte in de compostbak goed in balans. Ideaal als je de bak afdekt. Dit zorgt ervoor dat de afbraak snel en actief verloopt.
50/50 verhouding
Gelijke delen groen en bruin. Dit is de meest eenvoudige manier van composteren, perfect voor beginners. Gooi een emmer groen, dan een emmer bruin. Omdat er hier meer bruin aanwezig is dan in de 2/1 verhouding, kan de compostbak wat droger zijn. Maar geen zorgen, een beetje extra water en het proces loopt weer op rolletjes.
1/2 verhouding (Groen/Bruin)
Bij deze methode gebruik je één deel groen op twee delen bruin. Dit betekent dat er minder stikstofrijk materiaal aanwezig is, wat het afbraakproces vertraagt. Je compost blijft koeler en het duurt langer voordat het materiaal volledig afgebroken is. Dit kan handig zijn als je de bak open wilt laten en regen het vocht laat regelen, of je geeft af en toe wat extra water.
Een goed gevulde compostbak met lagen groen en bruin materiaal
Stap voor stap compost opbouwen
- Vul de compostbak, idealiter zo snel mogelijk, binnen ongeveer 3 maanden. Dit zorgt voor een snellere afbraak, maar ook als het langer duurt, is dat geen probleem. Dan wordt de bak alleen minder warm. Het klein knippen van je materiaal helpt om het afbraakproces sneller in gang te zetten.
- Bij het vullen zorg je voor solide zijwanden. Ik gebruik zelf altijd karton, zodat de warmte goed in de bak blijft.
- Als de bak gevuld is, keer ik hem meestal om, zodat de bovenkant onder zit en de onderkant boven. Zelf schep ik de compost dan over in een tweede bak, maar met een kunststof ton kun je de ton van de stapel afhalen en opnieuw vullen.
- Daarna dek ik de hoop af en laat deze rijpen. Het afdekken zorgt ervoor dat het vocht in de stapel blijft en dat er geen nieuw vocht in komt.
- Na verloop van tijd is je compost klaar om te gebruiken. Compost is altijd in beweging, dus het zal nooit helemaal 'af' zijn.
- Een dampende composthoop als teken van een goed lopend composteerproces.
- Een compostthermometer in gebruik, ideaal om de temperatuur van de composthoop te controleren.
- Compostbak met kartonnen zijwanden voor extra isolatie en het vasthouden van warmte.
Mijn manier: op gevoel composteren
Om eerlijk te zijn? Ik doe het eigenlijk gewoon op gevoel. Als ik een hele berg vers gras heb, gooi ik er wat bladeren of hooi bovenop. Het werkt altijd prima. De natuur regelt het meestal zelf wel. Soms duurt het wat langer, soms wat korter, maar je krijgt altijd mooie, voedzame compost.
Conclusie
Composteren hoeft echt niet ingewikkeld te zijn. Experimenteer met verschillende verhoudingen en kijk wat voor jou werkt. Of je nu 2/1, 50/50 of 1/2 kiest, uiteindelijk helpt alles bij het creëren van een gezonde, levendige bodem voor je tuin. Dus hup, aan de slag en maak je eigen compost!
👉 Om verder te lezen over composteren, bekijk dan mijn compostserie